Weemoed, Weelde en Wildernis

Let op: In Google Earth staat Tiengemeten nog zoals het er uitzag
vóór de herinrichting als natuurgebied!

Ik had een lang weekend en omdat de weerberichten voor met name zondag niet al te best waren, besloot ik op m'n vrije vrijdag een eigen tocht te gaan lopen. Al speurend op internet naar een leuke GPS-wandeling stuitte ik op een wandeling op Tiengemeten.

Tiengemeten is een klein eilandje middenin het Haringvliet. De naam komt van een oude oppervlaktemaat: een gemet is een halve hectare. Het eiland is ontstaan door opslibbing van een zandplaat van ongeveer 5 hectare. In 1750 werd die bedijkt en toen mat het eiland dus tien gemeten. Daarna werd er stukje bij beetje steeds meer land ingepolderd tot in 1850 de huidige vorm werd bereikt. Rietteelt en akkerbouw waren de inkomstenbronnen voor de eilandbewoners.

In 1994 is besloten dat Tiengemeten natuurgebied zou worden. De boeren vertrokken en het hele eiland werd -door de nieuwe eigenaar Natuurmonumenten- opnieuw ingericht. Het eiland is nu ingedeeld in 3 sferen: Weemoed met ouderwets boerenland, Weelde met moerasnatuur vol vogels en Wildernis met ruige struinnatuur.

Van dit alles had ik ooit wel eens iets gelezen en toen al gedacht dat het leuk zou zijn om dat eiland eens te gaan verkennen. Maar zoals wel vaker gebeurt is dat weggezakt in m'n geheugen. Tot van de week dus, door die GPS-wandeling werd de gedachte om naar Tiengemeten te gaan opeens weer springlevend!

De GPS-wandeling gaf 17 kilometer aan, maar uit ervaring wijs geworden weet ik dat die tochten altijd langer zijn dan staat aangegeven. Ik ging dus uit van 20 km. Ik kon dus best een beetje uitslapen, temeer daar de eerste boot naar het eiland pas om 10 uur zou vertrekken.

BramBram stuurde me vanaf de afslag Numansdorp zo'n beetje de middle of nowhere in, links, rechts, links en toen een heel smal dijkje op naar Nieuwendijk. Bij de aanlegplaats van de boot aangekomen bleek daar een groot parkeerterrein te zijn. In de zomer zal het best druk zijn met dagjesmensen naar het eiland!

Ik had nog wel tijd voor een kopje koffie en een praatje met de uitbaatster van het koffietentje en om 10 uur precies voeren we het Haringvliet op, een nieuw eiland tegemoet! Het overvaren duurt ongeveer 10 minuten en ik geniet van de zon op het water, hoewel het wel een gesluierd zonnetje is.

Op Tiengemeten aangekomen bezoek ik eerst het informatiecentrum van Natuurmonumenten en maak een praatje met de beheerder. Naast de route in m'n GPS had ik bij "Klik Print en Wandel" ook de beschrijving van de route geprint en nu krijg ik hier een mooi boekje met daarin ook nog eens een beschrijving èn een plattegrondje. Nou, als ik vandaag nog verkeerd loop …

Ik wandel eerst langs Weelde naar Weemoed en merk al direct dat dit weer eens een schot in de roos is. Helemaal mijn favoriete landschap, dit eiland! Je kan kilometers ver weg kijken, over plassen en weilanden, het is hier ècht stil, je hoort duizenden vogels kwetteren, kortom, ik loop weer eens met volle teugen te genieten! Zouden die boeren niet verschrikkelijk gebaald hebben toen ze hier weg moesten?

Wat wel een beetje triest aandoet zijn de verlaten huizen en boerderijen die er nog staan. Bij de eerste waar ik langs kom zijn ze bezig met de sloop van het woonhuis. Voor het raam hangt nog een gehaakt gordijntje. Ook de grote schuur waar ik even een kijkje neem is helemaal in verval. Ik ben benieuwd of dit allemaal nog een neiuwe bestemming heeft.

Na een stukje grasdijk arriveer ik in Weemoed en in de routebeschrijving staat iets over een eetcafé. Daarvoor moet je wel een paar honderd meter van de route af, maar och, ik heb vandaag toch de tijd en een kopje koffie zou er wel in gaan.

En ja hoor, bij de Susannahoeve word ik gastvrij ontvangen en buiten op het terras drink ik een versgezet bakkie koffie. Omdat Wandelbeer vandaag jarig is koop ik een berenlollie voor hem, hij is de koning te rijk.

Hierna verlaat ik deze punt van het eiland en loop aan de andere kant van Weelde terug. Rechts heb ik wederom uitzicht op het schitterende moeraslandschap en ook links begint het landschap steeds interessanter te worden.

Na verloop van tijd arriveer ik bij de Vliedberg. Een vliedberg is een verhoogde plaats in het landschap waar mens en dier bij overstromingen hun heil zochten. De huidige vliedberg is opnieuw aangelegd op de plaats waar hij tot 1953 lag. Toen na de watersnoodramp de buitendijk op deltahoogte werd gebracht, schatte men in nooit meer een vliedberg nodig te hebben en is alle grond van de oude vliedberg gebruikt voor het dichten en verhogen van de buitendijk.

Natuurlijk klim ik de vliedberg even op voor een overzicht over het eiland. Hier ben ik weer ter hoogte van de aanlegplaats van de boot. Ik begin nu dus aan het tweede deel van de wandeling.

Op een gegeven moment loop ik langs het water en zie een groepje wederom verlaten huizen staan. Ze staan aan de overkant van het water en je kunt er niet bij komen. Uit de routebeschrijving blijkt dat dit water vroeger een weg was, omzoomd door hoge populieren. In feite is Tiengemeten zo nieuw, dat als je op Google Earth gaat kijken, je nog steeds die weg met die populieren ziet lopen! Klik hier voor het plaatje van deze boerderij in Google Earth, mèt de populieren!

Iets verderop staat een oude aardappelschuur die men bewust tot ruïne laat vervallen. Zo worden schuilplaatsen gecreëerd voor vleermuizen en ander vliegend gespuis. Bij de ruïne zoek ik een boomstam op om even een bekertje koffie uit m'n thermoskan te nemen met een ligaatje erbij. Een tweede boomstam moet maar even als toilet dienen …

Na de ruïne gaat het vrij snel richting een halfverharde weg die naar een ander groepje huizen leidt. Hier wordt druk gewerkt, ik heb geen idee wat er met deze huizen gaat gebeuren, maar ze worden in ieder geval opgeknapt!

Na deze huizen houdt ook de halfverharde weg op en moet ik verder over een hobbelige grasdijk. Ik had van de beheerder van het informatiecentrum al gehoord dat je hier het eiland niet meer "rond" kunt lopen door een (bewuste) dijkdoorbraak. Deze grasdijk zal ik dus ook terug moeten lopen. Geeft niks, het uitzicht is prachtig! Rechts over het water en links kijk je uit over Wildernis.

En dan komt er een heel spannend lusje aan het eind van de dijk. De route gaat hier de rietlanden in, over modderige paadjes en tussen manshoog riet door. Om de haverklap vliegen er ganzen verschrikt op als ik nader en ik hoop van harte dat ik ze niet stoor tijdens het broeden! Zal toch wel niet, dan zouden ze toch wel gewaarschuwd hebben met borden of zo?

Op het uiterste puntje van het rietland staat een boom moederziel alleen midden in het water, een prachtig gezicht. Even verderop kun je een klein ommetje maken naar de Rietheuvel, een verhoging in het landschap met (alweer) een eenzame boom erbovenop. Mooi uitzicht daarboven op die heuvel!

In de routebeschrijving werd gewaarschuwd voor een mogelijke onomloopbare diepe plas zodat je terug moest lopen, maar gelukkig is het blijkbaar lang genoeg droog geweest, er was geen plas, alleen een beetje modder. Ik kon dus het rondje volmaken en kwam langs een mooi omgevallen boomskelet weer terug bij de grasdijk.

Ook nu liep ik weer te genieten van het uitzicht, maar inmiddels begon ik het wel jammer te vinden dat er nergens bankjes staan. Ik zou best nog trek in een bakkie hebben. Gelukkig was er toen ik terug was bij de huizen een vlondertje waar ik even pauze kon houden.

Hierna was het eigenlijk alsmaar de halfverharde weg vervolgen tot je terug was bij de pont. Ik heb nog een stukje boven op de dijk gelopen met uitzicht op de daar beneden grazende Schotse Hooglanders. Ook heb ik nog even een ommetje gemaakt naar een verlaten schuilhutje. Volgens de (waarschijnlijk verouderde) kaart in m'n GPS zou ik hier rechtdoor moeten kunnen lopen, maar tja dat gaat toch echt niet!

Dan ben ik terug bij het informatiecentrum. GPS geeft een afstand aan van 19,9 kilometer en ik heb weer eens van iedere kilometer lopen genieten. Wat een geweldig eiland is dit, zeg! Ik heb maar twee aanmerkingen, het feit dat er nergens bankjes staan en dat het jammer is dat je niet meer rond kunt wandelen. Als ik daar met de beheerder over babbel, blijkt dat ze plannen hebben voor een eventuele trekpont om het water van de dijkdoorbraak over te steken. Dat zou grandioos zijn!

Ik neem in afwachting van de pont nog een kopje koffie en schrijf een berichtje in het gastenboek. Dan is het tijd om de pont op te gaan, maar die ligt een beetje raar te schutteren. Eén grote vrachtauto mag oprijden en dan dobbert hij een paar meter van de kant af. Blijkt dat ze olie van de ene tank in de andere over moesten hevelen en daar gebruikten ze het gewicht van die vrachtwagen voor. Slimmeriken!

Daarna mocht iedereen opstappen, met de auto's van de werkmensen was het passen en meten, maar uiteindelijk voeren we met een overvolle pont terug. Op de heenweg hadden we niet hoeven betalen, maar nu dus wel. Voor 2 hele euro's vaar je dus zo naar een schitterend stukje Nederland! Ik zal hier beslist nog wel eens een keertje naar terug gaan, lijkt me leuk om het eiland in alle jaargetijden te bekijken.

Tot volgende keer en groetjes van Wandelbeer!

Vergeet mijn gastenboek niet!